Badania wykonywane w ciąży są rekomendowane ze względu na konieczność uważnego i regularnego obserwowania zmian, jakim ulega rozwijający się płód, a także organizm przyszłej mamy. Regularne badania w ciąży pozwalają ocenić stan zdrowia dziecka, wprowadzić odpowiednie leczenie już na etapie rozwoju płodu i uniknąć w ten sposób komplikacji okołoporodowych, powikłań niebezpiecznych zarówno dla matki, jak i jej dziecka, a nawet zapobiec przedwczesnemu porodowi lub poronieniu. Jakie badania należy wykonać w I i II trymestrze, a jakie obejmuje trzeci trymestr ciąży? Sprawdźmy!
Badania w ciąży przeprowadzane zgodnie z kalendarzem kontroli zdrowia przyszłej mamy oraz rozwijającego się w jej brzuchu maleństwa pozwalają zadbać o ich zdrowie i zapobiec przykrym konsekwencjom niewykrytych na czas chorób i innych nieprawidłowości. Kalendarz badań, które należy wykonywać w ciąży, określa etapy ciąży i wymagane w ich czasie badania i testy przeprowadzane głównie przez lekarza ginekologa oraz diagnostów laboratoryjnych. Sprawdźmy, jakie badania należy wykonać na określonych etapach ciąży.
Badania w ciąży – pierwszy i drugi trymestr
Pierwsze badanie wykonywane w ciąży to badanie ultrasonograficzne przeprowadzane w celu potwierdzenia ciąży. Na początku ciąży wykonywane są również badania krwi i moczu.
Badanie ultrasonograficzne, morfologię, badania moczu i posiewy wykonuje się regularnie, co kilka tygodni, na określonych etapach ciąży. Badania niezbędne w ciąży wykonywane są zgodnie z kalendarzem badań ciążowych i interpretowane zgodnie z etapem rozwoju płodu i przyjętymi normami. Lekarz prowadzący, czyli ginekolog-położnik, kontroluje przebieg ciąży na jej kolejnych etapach, mogąc dzięki nim określić płeć dziecka, jego ułożenie, wymiary i wagę, tempo rozwoju i planowany termin porodu. Uważnie przeprowadzane badania pomagają zapewnić zdrowy rozwój płodu i spokój młodej mamy, dzięki badaniom mogącej upewnić się, że ze zdrowiem jej i dziecka wszystko jest w porządku, a w przypadku wystąpienia komplikacji – podjąć leczenie już w trakcie ciąży.
Trzeci trymestr ciąży – badania
Trzeci trymestr to ostatni etap ciąży, w którym brzuch przyszłej mamy jest już duży, a jej organizm powoli przygotowuje się do porodu. Badania wykonywane w trzecim trymestrze ciąży mają na celu ocenę rozwoju dziecka, umożliwiają precyzyjne zmierzenie jego rozmiarów, dzięki czemu mogą przesądzić o wybraniu najlepszej wobec wielkości dziecka drogi porodu. Bywa tak, że duże dziecko jest ułożone w pozycji uniemożliwiającej łatwy poród drogami naturalnymi, na przykład ze względu na niewielki wzrost i rozstaw bioder przyszłej mamy. Wówczas sugerowany jest poród przez cięcie cesarskie, na który ciężarna może wyrazić zgodę – lub preferencję takiego sposobu rodzenia w planie porodu opracowywanym wraz z lekarzem, do wiadomości szpitalnego oddziału położniczego. Badanie USG w 3 trymestrze ciąży pozwala też przyszłym rodzicom wykonać popularne i chętnie robione przez ginekologów zdjęcie maleństwa w łonie mamy.
3 trymestr ciąży w kalendarzu obowiązkowych badań obejmuje również regularnie wymagane badanie moczu oraz badanie morfologiczne krwi w celu wykrycia ewentualnej anemii lub niedoborów minerałów i pierwiastków niezbędnych dla zdrowego rozwoju płodu i utrzymania dobrego samopoczucia oraz kondycji ciężarnej, istotnych przy porodzie. Poza badaniem ultrasonograficznym, badaniami moczu i morfologii krwi w trzecim trymestrze zalecane są badania antygenu hBS pozwalające na wykrycie wirusowego zapalenia wątroby typu B, czyli żółtaczki, a także testy wykrywające toksoplazmozę o ile wyniki ujemne pierwszego badania nie świadczą o przebytej przed ciążą toksoplazmozie (niskie dodatnie miana IgG, brak IgM – nabyta odporność).
W trzecim trymestrze ciąży przeprowadzane jest badanie kardiotokograficzne, polegające na monitorowaniu czynności skurczowej macicy wraz z zapisem akcji serca dziecka w łonie matki, pozwalające ocenić, kiedy nastąpi poród oraz kontrolować prawidłowość przebiegu ostatniego etapu ciąży. Badanie wysokości dna macicy, czyli tak zwane badanie położnicze, również pomaga w ocenie czasu pozostałego do porodu oraz pozwala na sprawdzenie, czy nie występują nieprawidłowości mogące spowodować komplikacje okołoporodowe. Posiew wykrywający kiłę i paciorkowca pozwala uniknąć zakażenia noworodka drobnoustrojami podczas porodu. W ostatnim etapie ciąży wykonywane są również badania samego płodu – badanie serca i ocena tak zwanej ruchliwości płodu – kopania, przemieszczania się w łonie matki i reakcji na bodźce.
Regularne badania w ciąży pozwalają na bezpieczne donoszenie ciąży i odpowiednie zadbanie o rozwijający się płód na każdym z etapów jego rozwoju, co zapewnia spokój przyszłej mamie, a lekarzowi możliwość szybkiego reagowania i podejmowania leczenia w przypadku wystąpienia nieprawidłowości.
Bibliografia:
- Skrzypulec-Plinta B., Jakie badania u kobiet w ciąży? https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/lista/65792,jakie-badania-u-kobiet-w-ciazy (Data dostępu: 13.05.2021)
- Barczyński B., Badania prenatalne https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/63104,badania-prenatalne (Data dostępu: 13.05.2021)
